Bu yazımda termometre grafiği denen bir grafik türü oluşturacağım. Genelde gerçekleşen ve planlanan değerleri tek bir grafikte göstermek amacı ile kullanabilirsiniz. Aşağıda grafiğin bir resmini veriyorum. Adım adım bu grafiği hazırlayacağız.
Bu örneğe başlamadan önce sizlerin temel grafik işlemlerini ve ikincil eksen oluşturmayı bildiğinizi varsayıyorum. Eğer bu konularda bilginiz yoksa lütfen önce bu yazılarımı okuyun.
Öncelikle tablomuzu verelim. Bu tablo bizim başlangıç tablomuz ve ilerledikçe tablomuz güncellenecek. Oldukça sade ve az değer içeren bir tablo.
Bu etkiyi elde etmek için yığılı sütun grafiği kullanacağım. Ve ikinci bir eksen ekleyeceğim çünkü hedef sütununun arkada daha geniş kalmasını istiyorum.
Bu verileri bir yığılı sütun grafiğine ekleyip gerçekleşen serisini 2. eksene taşıdığınızda istediğimiz etkiden oldukça uzak ve basit bir grafik elde edersiniz. Aşağıdaki resimde nasıl bir grafik olduğunu görebilirsiniz.
Sonucu incelediğimizde aslında Excel’in ona verilen verilere göre işlem yaptığını ve sütun ölçülerini otomatik olarak bu değerlere göre oluşturduğunu görmekteyiz. Hatta serilerin renklerini değiştirmeye kalktığımızda bir bütün olarak davranmaktalar. Bu da bizim istediğimiz görsel sonucu almamıza engel teşkil ediyor.
Peki biz istediğimiz sonucu nasıl elde edeceğiz? Verilerimizle oynayarak. Yani rakamlar değişmeyecek, nihai sonuca etki ederek rakamları manipule (Türkçe meali sabunlama) etmek istemiyorum. Ama sonucu daha görsel bir hale getirmek amacı ile değerleri birden fazla parçaya böleceğim.
İlk resme dikkatle bakarsanız eğer gerçekleşen rakamı hedeften küçük eşit ise veya hedefi geçiyorsa da hedefe kadar olan kısmı koyu yeşil olacak. Bu bir şart içeriyor. Küçük ve eşit olma şartı. O zaman bana gerçekleşen değerlerin hedeflerden küçük eşit olmasına göre farklı değerler veren bir formül lazım. Öyle ki küçük eşit ise yalnızca bu değeri alsın ama büyük ise hedef değerini alsın. Hemen E3 sütununa formülü yazalım ve alt sütuna kadar çoğaltalım:
=EĞER($C3<=$D3;$C2;$D3)
Yine ilk resimde hedefi aşan kısım açık yeşil. Bu durumda bana hedefi aşan miktar lazım ki bir önceki adımda bulduğumuz hedefe kadar olan kısmın üstüne gelerek gerçekleşen değeri oluştursun. Bunun için bir formül daha yazacağız, F3 sütuna aşağıdaki formülü yazalım ve yine en alt sütuna kadar çoğaltalım:
=EĞER($C3>$D3;$C3-$D3;)
Bu formülleri yazdığımızda tablomuz aşağıdaki hale gelmiş olacak.
Hedef Üstü ve Hedef Altı sütunlarının toplamı Gerçekleşen değerine eşit olmalı. Şimdi artık grafiğimizi hazırlamaya başlayabilirsiniz.
Ben işler karışmasın diye önce boş bir yığılı sütun grafiği oluşturacağım. Sonrasında veri seç ile sırası ile önce Hedef sütununu ekliyorum. Sonrasında Hedef Altı ve Hedef Üstü sütunlarını da ekliyorum. Sonuç olarak aşağıdaki gibi bir grafik ve grafik veri kaynağı görünümünüz olacaktır.
Şimdi yapmamız gereken Hedef Üstü ve Hedef Altı serilerini 2. eksene taşımak (2. eksendeki seriler, 1. eksendeki serilerin önünde gösterilir). Sırası ile ister ilgili serinin grafiğine ister göstergedeki ismin üzerine sağ tıklayarak bunları ikinci eksene gönderiyoruz. Ve tabii hazır burada iken grafik renklerini de değiştiriyoruz. Ben kendime göre renkler kullandım, siz isterseniz farklı renkler kullanabilirsiniz. Burada vurgulamak istediğim hedef üstü değerler olduğundan onlara biraz daha sıcak renkler giriyorum, hedef altında kalanlara ise biraz daha soğuk.
Sonrasında Hedef serisinin rengini değiştiriyorum ve boşluk aralığını da azaltarak %55 yapıyorum, biraz da zıtlık oluşturması için siyah renkli 1px kalınlığında çerçeve ekliyorum.
Bu grafik güzel olsa da bir sorunu var. O da her iki eksenin Alt Sınır ve Üst Sınır değerlerinin birbirine eşit olması zorunluluğudur. Bu sınırlar birbirinden farkı olursa grafik istenilen sonucu vermeyecektir.
Ek olarak grafikte değerler gözükmüyor. Biz bunları daha sonrasında ekleyebiliriz. Ancak şimdilik bu yazıyı tamamlayacağım. Sonrasında ikinci bir aşama ile devam etmek istiyorum. Aksi takdirde yazı çok uzayacak. Bir sonraki adımda grafiği bir adım daha ileri taşıyacağız.