TOPLA.ÇARPIM formülü temelde dizinleri çarparak sonucu toplayan bir formül. Oldukça basit bir açıklama oldu. Temel işlevi bu olsa da TOPLA.ÇARPIM formülü çok esnek bir formüldür ve çok farklı amaçlar için kullanılabilir. Örnek olarak ÇOKETOPLA ve ETOPLA formüllerini verebilirim. Ek olarak başka işlevleri de bu formül içinde kullanarak çok daha geniş bir kullanım alanı elde edebilirsiniz.
Hemen formülün yazılımını vereyim:
=TOPLA.ÇARPIM(dizi 1, [dizi 2],….)
İngilizce Excel kullananlar için
=SUMPRODUCT(array 1, [array 2],…
Yazılımından da görüleceği üzere formülümüzün çalışması için en az bir tane dizin gerekiyor. Diğer dizinler isteğe bağlı olarak girilebilir. Formülün açıklamasından da anlaşılacağı üzere bu formül dizinler üzerinde işlem yapıyor ve ek olarak SHIFT+CTRL+ENTER ile dizin formülü haline getirmemiz gerekmiyor.
Formül nasıl çalışıyor? Elimizde {1, 2 , 3}, {4, 5, 6} ve {10, 15, 20} şeklinde üç tane dizin olduğunu varsayalım. TOPLA.ÇARPIM formülüne bu dizinleri girdiğimizde her bir dizinin ilk elemanları çarpılır ve {40, 150, 360} şeklinde bir dizin elde edilir. Sonrasında bu dizinin tüm elemanları toplanarak 550 rakamı döndürülür.
Aşağıdaki resimde F sütununda her 3 serinin çarpımını ve F6 hücresinde de bu çarpımların toplam sonucunu görüyorsunuz. F7 hücresinde ise tek bir TOPLA.ÇARPIM formülüne ilgili serileri girerek bulunan sonuç var. Ve her iki değer de eşit.
Formülün çalışabilmesi için girilen tüm dizilerin eşit aralıkta olması gerektiğini de ekleyelim. Misal bir dizide 4 eleman bir dizide 4’ten farklı sayıda eleman var ise formül #DEĞER hatası döndürecektir. Eğer dizinlerin birinde rakam yerine harf var ise bu durumda o dizin elemanın ait olduğu sıranın çarpımı toplama dahil edilmez. Örnek olarak yukarıdaki tablonun C3 hücresinde rakam yerine bir harf var ise formül sonucu 510 olacaktır.
Formül oldukça sade gözükmesine rağmen EĞERSAY, ÇOKEĞERSAY, ETOPLA, ÇOKETOPLA gibi formüllerin yerlerine kullanılabilen oldukça esnek bir formüldür.