Genel Bilgiler 9 Ekim 2020

1. Mantıksal Karşılaştırma Nedir

Excel’de bir çok görevi farklı hücrelerde yer alan değerlerin karşılaştırılmasını ve çıkan sonuca göre yön çizilmesini gerektirir. Bu değerleri birbirleri ile kıyaslayabilmek için bize yardım edecek altı tane mantıksal kıyaslama işleci vardır. Programlamaya aşina olanların zaten bunlara hakimdir ancak bu yazımda Excel’e yeni başlayanlar için bu işleçler nelerdir, nasıl çalışır, arkalarında yatan mantık nedir değinmek istiyorum.

Bu yazıda kullandığım örnekleri içeren Excel dosyasına buradan erişebilirsiniz.

2. Excel'de Mantıksal İşleçler

Mantıksal işleç, Excel’de iki değeri birbirleri ile kıyaslayarak geriye mantıksal bir değer döndüren işleçlerdir. Döndürdükleri değerler DOĞRU ve YANLIŞ, yani boolean (1 ve 0 ikili rakamları kullanarak önermeleri değerlendirmekte kullanılan cebirsel bir gösterim) olduğundan Boolean Operatörleri olarak da adlandırılırlar.

Excel’de bu tarz kıyaslamalarda kullanılmak üzere altı tane işleç var demiştik. Bunların ne olduğu ve nasıl çalıştığına bir bakalım:

KıstasİşleçÖrnekAçıklama
Eşittir==A1=B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değere eşit ise formül DOĞRU, değil ise YANLIŞ değerini döndürür
Eşit Değil<>=A1<>B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değerden farklı ise DOĞRU, aynı ise YANLIŞ değerini döndürür
Büyük>=A1>B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değerden büyük ise formül DOĞRU, değil ise YANLIŞ değerini döndürür
Küçük>=A1>B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değerden küçük ise formül DOĞRU, değil ise YANLIŞ değerini döndürür
Büyük Eşit>==A1>=B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değerden büyük ve eşit ise formül DOĞRU, değil ise YANLIŞ değerini döndürür
Küçük Eşit<==A1<=B1A1 hücresindeki değer B1 hücresindeki değerden küçük ve eşit ise formül DOĞRU, değil ise YANLIŞ değerini döndürür
3. Uygulama
a. Rakamlar İle

Bu örnekte tarih ve rakamların karşılaştırılması sonucunda işleçlerin döndürdüğü değerleri görelim.

Eşittir Büyük Küçük Büyük Eşit Küçük Eşit Farklı
Değer 1 Değer 2 =B4=C4 =B4>C4 =B4<C4 =B4>=C4 =B4<=C4 =B4<>C4
24 24 DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU DOĞRU YANLIŞ
30 28 YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
53 55 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
32 30 YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
45 48 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
33 35 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
Tarih 1 Tarih 2 Eşittir Büyük Küçük Büyük Eşit Küçük Eşit Farklı
25.05.2020 25.05.2020 DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU DOĞRU YANLIŞ
08.02.2020 10.04.2020 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
02.10.2020 05.05.2020 YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
01.03.2020 05.02.2020 YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
07.05.2020 10.05.2020 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
14.03.2020 10.10.2020 YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
b. Metin İle

Metin değerlerinin kıyaslamasında bu işleçleri kullanabilirsiniz. Ancak çalışma mantığı rakamlardan farklıdır.

Eşittir Büyük Küçük Farklı
Metin 1 Metin 2 Eşittir =B4=C4 =B4>C4Küçük =B4<C4 Açıklama
A a DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ YANLIŞ Metinler kıyasladığın büyük küçük harf ayrımı yapılmaz
A A DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ YANLIŞ
B A YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU Büyüktür işleci daha uzun bir metni veya alfabede daha sonra gelen harfi daha büyük olarak değerlendirir
AB A YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
AAB AAA YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU
A B YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU DOĞRU Küçüktür işleci daha kısa bir metni veya alfabede daha önce gelen harfi daha küçük olarak değerlendirir
AA AAB YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU DOĞRU
AAA AAB YANLIŞ YANLIŞ DOĞRU DOĞRU

Eğer aradığınız metnin bire bir aynısını bulmak istiyorsanız bu durumda ÖZDEŞ işlevini kullanmanız gerekmekte. Bu işlev ile büyük küçük harf ayrımı yapılarak sadece aynı metinler için doğru değeri döndürülür.

c. Sabit Tarihler İle

Öncelikle sabit tarih kullanımı, yani formül içinde tarihin el ile yazılmasını ben tavsiye etmiyorum. Bu tarz formüllerde bir değişiklik olduğunda formüle müdahale etmek çok daha zor ve sıkıntılı bir süreç. Ek olarak sabit girilen tarihler metin olarak algılanır. Ancak bilgi olarak burada vermekte fayda var.

TarihFormülSonuçAçıklama
06.10.2020=B3=”06.10.2020″YANLIŞSabit tarih Metin olarak algılanır, sonuç hatalı
 =B3=6/10/2020YANLIŞSabit tarih matematik işlemi olarak algılanır, sonuç hatalı
 =B3=TARİHSAYISI(“06/10/2020”)DOĞRUMetin olarak girilen tarih, tarih sayısına çevrilir, sonuç doğru
 =B3=TARİHSAYISI(“06.10.2020”)DOĞRUMetin olarak girilen tarih, tarih sayısına çevrilir, sonuç doğru
d. Boolean Değerler İle

Normalde sayılar ile boolean değerlerin birbiri ile karşılaştırılması pek uygulanan bir yöntem değildir. Yine Excel boolean değerleri rakamlar ile kıyaslarken programlama dillerindeki kıyaslamadan farklı bir mantık izleyebilir. Örnek olarak bazı programlama dillerinde 0’dan farklı her rakam BOOLEAN olarak DOĞRU değerine sahip olacaktır.

Boolean Formül Sonuç Açıkama
DOĞRU =B3=1 YANLIŞ Boolean DOĞRU ile 1 rakamı kıyaslaması mümkün değil, sonuç hatalı
DOĞRU =–B4=1 DOĞRU Boolean DOĞRU değeri rakama (1) çevrilerek kıyaslama, sonuç doğru
DOĞRU =–B5=124 YANLIŞ Excel DOĞRU değerinin rakam karşılığını her zaman 1 olarak alır
FALSE =B6=0 YANLIŞ Boolean YANLIŞ ile 0 rakamı kıyaslaması mümkün değil, sonuç hatalı
FALSE =–B7=0 DOĞRU Boolean YANLIŞ değeri rakama (0) çevrilerek kıyaslama, sonuç doğru
3. Nerelerde Kullanılır

Bu karşılaştırmalar Excel’deki diğer mantıksal işlevlerde sıklıkla kullanılıyor. Yine yazdığınız çoğu formülde sadece belirli kıstasları karşılayan değerleri işlemek için de kullanıyor olacaksınız. Bir başka kullanım alanı da Koşullu Biçimlendirme için öze şartlar yazmak.

Excel’i kullanan her kesin bu karşılaştırmalara hakim olması ve çalışma mantıklarını kavraması bir elzem.

İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar
No Comments
Etiketler:

You may also like this

  • Grafiklerde Değişken Aralık Kullanma

    • Leave a Reply